Today Gujarati News (Desk)
આમ તો ભારત અને વિશ્વભરના દેશોમાં ઘણા પુલ છે પરંતુ આમાંના ઘણા પુલ એવા છે કે જે પોતાની કોઈ ખાસ વાત માટે દુનિયામાં એક અલગ ઓળખ ધરાવે છે. કેટલાક પુલ તો આપણા દેશનું ગૌરવ પણ કહેવાય છે. આવો જ એક પુલ આપણા દેશ ભારતમાં પણ છે. આ પુલ માત્ર દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિશ્વમાં પણ પ્રખ્યાત છે. નવાઈની વાત એ છે કે વિશ્વ પ્રસિદ્ધ આ બ્રિજનું આજદિન સુધી ઉદ્ઘાટન થયું નથી. આ પુલ સાથે જોડાયેલી ઘણી રસપ્રદ વાતો છે, જે આજે અમે તમને આ જણાવીશું…
વાસ્તવમાં અહીં કોલકતાના હાવડા બ્રિજની વાત થઈ રહી છે. આ બ્રિજ હંમેશાથી કોલકાતાની ઓળખ રહ્યો છે. હાવડા બ્રિજના નિર્માણને લગભગ 80 વર્ષ થઈ ગયા છે પરંતુ આજે પણ તે જેમ હતો તેમ જ ઉભો છે. ત્યાં સુધી કે બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન ડિસેમ્બર 1942માં આ પુલથી થોડે દૂર એક જાપાની બોમ્બ પડ્યો હતો પરંતુ તે પછી પણ આ પુલનો વાળ પણ વાંકો નથી થયો.
મળતી માહિતી અનુસાર 19મી સદીના છેલ્લા દાયકાઓમાં બ્રિટિશ ભારત સરકારે કોલકાતા અને હાવડા વચ્ચે વહેતી હુગલી નદી પર એક તરતો પુલ બનાવવાની યોજના બનાવી હતી. હકીકતમાં તે સમયગાળા દરમિયાન હુગલી નદીમાં દરરોજ ઘણા જહાજો આવતા-જતા હતા અને થાંભલાઓ સાથેનો પુલ આ જહાજોની અવરજવરમાં અવરોધ પેદા કરી શકે છે, તેથી 1871 માં હાવડા બ્રિજ એક્ટ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો.
હાવડા બ્રિજનું નિર્માણ કાર્ય વર્ષ 1936માં શરૂ થયું હતું અને 1942માં પૂર્ણ થયું હતું. ત્યારબાદ 3 ફેબ્રુઆરી 1943ના રોજ સામાન્ય જનતાએ તેનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. તેના બાંધકામ સમયે તે આ પ્રકારનો વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી લાંબો પુલ હતો. કવિગુરુ રવીન્દ્ર નાથના નામ પરથી વર્ષ 1965માં તેનું નામ રવીન્દ્ર સેતુ રાખવામાં આવ્યું હતું.
મળતી માહિતી અનુસાર, હાવડા બ્રિજ બનાવવા માટે 26,500 ટન સ્ટીલનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાંથી 23,500 ટન સ્ટીલ ટાટા સ્ટીલ દ્વારા સપ્લાય કરવામાં આવ્યું હતું. તેની વિશેષતા એ છે કે આ આખો પુલ નદીની બંને બાજુએ બનેલા 280 ફૂટ ઊંચા બે પિલર પર જ ટકેલો છે. આ બે પિલર વચ્ચે દોઢ હજાર ફૂટનું અંતર છે. આ સિવાય પુલને ટેકો આપવા માટે નદીમાં ક્યાંય પણ પિલર નથી.
હાવડા બ્રિજની ખાસ વાત એ છે કે તેના બાંધકામમાં સ્ટીલની પ્લેટને જોડવા માટે નટ-બોલ્ટ નહીં પરંતુ ધાતુના બનેલી ખિલ્લીઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. વર્ષ 2021માં એક રિપોર્ટમાં ખુલાસો થયો હતો કે તમાકુના થૂંકના કારણે પુલના પાયાની જાડાઈ ઘટી રહી છે. જેના બાદ પુલની સુરક્ષા માટે તેના પાયાને નીચેથી ફાઈબર ગ્લાસથી ઢાંકી દેવામાં આવ્યા હતા. જેમાં અંદાજે 20 લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ થયો હતો.
