Today Gujarati News (Desk)
આપણા દેશ ભારતમાં દરરોજ લાખોની સંખ્યામાં લોકો રેલવે દ્વારા મુસાફરી કરે છે કારણ કે ટ્રેન દ્વારા મુસાફરી કરવામાં ઓછો ખર્ચો થાય છે. જો અંતર લાંબુ હોય તો લોકો ટ્રેન જ પસંદ કરે છે. તે આરામદાયક પણ છે અને સસ્તી પણ છે. હાલત એ છે કે ઘણા દિવસો પહેલા ટિકિટ બુક કરાવ્યા પછી પણ ટિકિટ વેઈટિંગ લિસ્ટમાં જોવા મળે છે. તહેવારોના સમયે રેલવેમાં એટલા બધા લોકો મુસાફરી કરે છે કે કેટલાક સ્ટેશનો મધપૂડા જેવા લાગે છે. જો તમે ક્યારેય ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી હોય તો તમે જોયું જ હશે કે ટ્રેન 2 ટ્રેક પર ચાલે છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય એવો રેલવે ટ્રેક જોયો છે જ્યાં 2 નહીં પરંતુ 3 ટ્રેકનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હોય? હકીકતમાં આપણા પાડોશી દેશ બાંગ્લાદેશમાં આવા કેટલાક રેલવે ટ્રેકનો ઉપયોગ થાય છે.
કોઈ પણ રેલવે ટ્રેકને ગેજ પ્રમાણ બનાવવામાં આવે છે. તેથી દેશના વિવિધ વિસ્તારોમાં ટ્રેકની પહોળાઈ જુદી-જુદી હોય છે. તમે પણ નોંધ્યું હશે કે કેટલીક જગ્યાએ રેલવેના પાટા ઓછા પહોળા હોય છે તો બીજી જગ્યાએ થોડા વધુ પહોળા હોય છે. પહોળાઈ પ્રમાણે તેમને મોટી લાઈન અને નાની લાઈન પણ કહેવામાં આવે છે. બાંગ્લાદેશમાં ડબલ ગેજનો ઉપયોગ થાય છે. આ ટ્રેકમાં ત્રણ રેલવે લાઈન હોય છે.
જો કે એક સમય એવો પણ હતો જ્યારે અહીંયા માત્ર મીટરગેજનો જ ઉપયોગ થતો હતો. ત્યારબાદ રેલવેના વિસ્તરણને કારણે અંહીં પણ બ્રોડગેજની જરૂરિયાત ઉભી થઈ હતી. તે સમયે મીટરગેજને બ્રોડગેજમાં રૂપાંતર કરવામાં ઘણો ખર્ચ થતો હતો. આ કારણે બાંગ્લાદેશ રેલવે દૂર સુધી ફેલાયેલા મીટરગેજ રેલવે નેટવર્કને બંધ કરવા માંગતી ન હતી.
ડ્યુઅલ રેલવે ટ્રેક એક એવો રેલવે ટ્રેક છે, જે એક જ ટ્રેક પર બે અલગ-અલગ ગેજ ટ્રેનો ચલાવવાનું કામ કરે છે. ઘણા લોકોને ખાસ કરીને રેલવેમાં કામ કરતા લોકો તેને મિક્સ ગેજ કહે છે. આ ટ્રેકને બ્રોડગેજ અને મીટરગેજનું મિશ્રણ કરીને તૈયાર કરવામાં આવે છે, જેમાં બે ગેજવાળા રેલ હોય છે. જ્યારે, ત્રીજો એક સામાન્ય ગેજ છે. વિવિધ ગેજની ટ્રેનો માટે કોમન ગેજ ઉપયોગી છે. એ પણ જણાવી દઈએ કે બાંગ્લાદેશ સિવાય કેટલાક અન્ય દેશો પણ છે, જે ડ્યુઅલ ગેજનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે.
