Today Gujarati News (Desk)
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ શુક્રવારે 2000 રૂપિયાની નોટને લઈને મોટી જાહેરાત કરી છે. કેન્દ્રીય બેંકે કહ્યું છે કે 2000 રૂપિયાની નોટ ચલણમાંથી પાછી ખેંચી લેવામાં આવશે.
રિઝર્વ બેંકના આ પગલાથી ફરી એકવાર નોટબંધીની યાદ તાજી થઈ ગઈ છે. જો કે, આ વખતે લોકોએ કોઈપણ રીતે ગભરાવાની જરૂર નથી, કારણ કે હાલના તબક્કે 2000 રૂપિયાની નોટ બજારમાં ફરતી રહેશે.
નોટો ક્યાં સુધી બદલી શકાશે?
રિઝર્વ બેંકે 2000 રૂપિયાની નોટ બદલવા માટે 30 સપ્ટેમ્બરની સમયમર્યાદા નક્કી કરી છે. RBIની જાહેરાત મુજબ હવે 2000 રૂપિયાની નવી નોટ બહાર પાડવામાં આવશે નહીં. જો કે, તેનો અર્થ એ નથી કે રૂ. 2000ની નોટની માન્યતા સમાપ્ત થઈ જશે. હાલ 2000 રૂપિયાની નોટો લીગલ ટેન્ડર રહેશે.
આરબીઆઈએ બેંકોને તાત્કાલિક અસરથી 2000 રૂપિયાની નોટ જારી કરવાનું બંધ કરવાની સલાહ આપી છે. 30 સપ્ટેમ્બર, 2023 સુધી બજારમાં આવેલી નોટો બેંકોમાં જમા કરાવી શકાય છે અથવા બદલી શકાય છે.
RBI અનુસાર, 23 મેથી 30 સપ્ટેમ્બર સુધી 2000 રૂપિયાની નોટ એક જ વારમાં 20,000 રૂપિયા સુધી બદલી શકાશે.
નોટ ક્યારે જારી કરવામાં આવી?
8 નવેમ્બર 2016 ના રોજ, મંગળયાનની થીમ સાથે 2000 રૂપિયાની નવી નોટ રજૂ કરવામાં આવી હતી. વાસ્તવમાં તે સમયે 500 અને હજાર રૂપિયાની નોટો બંધ કરવામાં આવી હતી. જે બાદ 500 અને 2000 રૂપિયાની નવી નોટ રજૂ કરવામાં આવી હતી.
રિઝર્વ બેન્કનું માનવું હતું કે રૂ. 2,000ની નોટ ટૂંક સમયમાં રૂ. 500 અને રૂ. 1,000ની નોટોના મૂલ્યની ભરપાઈ કરશે.
નોંધપાત્ર રીતે, 2000 રૂપિયાની નવી નોટો પહેલાથી જ ચલણમાંથી બહાર કાઢવામાં આવે તેવી અપેક્ષા હતી, કારણ કે આરબીઆઈ ખૂબ જ આયોજનબદ્ધ રીતે આ અંગે પગલાં લઈ રહી હતી.
બેંકોને કાઉન્ટર પરથી મળેલી રૂ. 2,000ની નોટોને ચલણમાં પાછી આપવાનું ટાળવા અને તેને RBIને પરત કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો. શુક્રવારે પણ બેંકોને કહેવામાં આવ્યું છે કે તે ગ્રાહકોને 2000 રૂપિયાની નોટ ન આપે.
કેટલા કરોડ રૂપિયાની નોટો ચલણમાં હતી?
સેન્ટ્રલ બેંકે એ પણ જણાવ્યું છે કે 31 માર્ચ, 2018 સુધીમાં, સિસ્ટમમાં 6.73 લાખ કરોડ રૂપિયાના મૂલ્યની 2000 રૂપિયાની નોટો ચલણમાં હતી, જે 31 માર્ચ, 2023 સુધીમાં ઘટીને 3.62 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગઈ છે. ચલણમાં રહેલી કુલ ચલણમાંથી માત્ર 10.3 ટકા જ બે હજારની નોટોના સ્વરૂપમાં છે, જે એક સમયે 37 ટકાથી વધુ હતી.