તહેવારોની સિઝનમાં ઘરેલુ પ્રવૃત્તિઓમાં તેજી અને ખરીદીમાં વધારો થવાને કારણે સરકારે આ વર્ષે નવેમ્બરમાં જીએસટીના રૂપમાં એક વર્ષ અગાઉની સરખામણીમાં 15 ટકા વધુ કમાણી કરી છે. GST કલેક્શનની આ ગતિ ચાલુ નાણાકીય વર્ષના કોઈપણ મહિનામાં સૌથી વધુ છે. નાણા મંત્રાલય દ્વારા શુક્રવારે જારી કરવામાં આવેલા આંકડા મુજબ ચાલુ નાણાકીય વર્ષ એટલે કે 2023-24માં નવેમ્બર સુધી કુલ GST કલેક્શન 13,32,440 કરોડ રૂપિયા રહ્યું છે. આ રીતે, એપ્રિલથી અત્યાર સુધીમાં સરકારને GSTના રૂપમાં દર મહિને સરેરાશ 1.66 લાખ કરોડ રૂપિયાની કમાણી થઈ છે. આ આંકડો 2022-23ના સમાન સમયગાળા માટે 1.49 લાખ કરોડ રૂપિયાના સરેરાશ GST કલેક્શન કરતાં 11.9 ટકા વધુ છે. 2023-24માં સળંગ છઠ્ઠા મહિને ટેક્સ કલેક્શન રૂ. 1.60 લાખ કરોડને વટાવી ગયું છે.
ડેલોઈટ ઈન્ડિયાના પાર્ટનર એમએસ મણીએ જણાવ્યું હતું કે, ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં સરેરાશ રૂ. 1.66 લાખ કરોડનું કલેક્શન ઉત્પાદન અને વપરાશમાં વૃદ્ધિ દર્શાવે છે. તે અર્થતંત્રની સ્થિતિનું સારું બેરોમીટર છે. કરચોરીને કાબૂમાં લેવા અને અનુપાલનને સરળ બનાવવાના કર સત્તાવાળાઓના પ્રયાસોને કારણે કલેક્શનમાં પણ વધારો થયો છે.
UP: 8,973 કરોડની કમાણી
ડેટા મુજબ નવેમ્બરમાં UPએ GSTથી 8,973 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી છે. હરિયાણામાં GST કલેક્શન રૂ. 9,732 કરોડ, દિલ્હીમાં રૂ. 5,347 કરોડ, મધ્યપ્રદેશમાં રૂ. 3,646, પંજાબમાં રૂ. 2,265 કરોડ, ઉત્તરાખંડમાં રૂ. 1,601 કરોડ, હિમાચલ પ્રદેશમાં રૂ. 802 કરોડ, જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં રૂ. 469 કરોડ અને ચંદીગઢમાં રૂ. 210 કરોડ હતા. મહારાષ્ટ્રમાં સૌથી વધુ 25,585 કરોડનું કલેક્શન હતું.
ડીઝલના વેચાણમાં 7.5 ટકાનો ઘટાડો
દિવાળી પર ટ્રકની ઓછી અવરજવરને કારણે દેશમાં ડીઝલનું વેચાણ નવેમ્બરમાં 7.5 ટકા ઘટીને 67.8 લાખ ટન થયું હતું જે એક વર્ષ અગાઉ 73.3 લાખ ટન હતું. ડિસેમ્બરમાં માંગ મોટા ભાગે અગાઉના સ્તરે પહોંચી જશે. તે જ સમયે, તહેવારો દરમિયાન ખાનગી વાહનોની અવરજવરમાં વધારાને કારણે પેટ્રોલનો વપરાશ 7.5 ટકા વધીને 28.6 લાખ ટન થયો હતો. ઉડ્ડયન ઇંધણ (ATF)નું વેચાણ વાર્ષિક ધોરણે 6.1 ટકા વધીને 6.20 લાખ ટન પર પહોંચ્યું છે. એલપીજીનું વેચાણ એક વર્ષ અગાઉની સરખામણીમાં 0.9 ટકા ઘટીને 25.7 લાખ ટન થયું છે.
વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં 2.5 અબજ ડોલરનો વધારો થયો છે
24 નવેમ્બરે પૂરા થયેલા સપ્તાહમાં દેશનું વિદેશી મુદ્રા ભંડાર $2.53 બિલિયન વધીને $597.93 બિલિયન પર પહોંચી ગયું છે. ગયા સપ્તાહમાં આમાં $5.07 બિલિયનનો વધારો થયો હતો. 24 નવેમ્બરના સપ્તાહમાં ફોરેન એક્સચેન્જ એસેટ્સમાં $2.14 બિલિયનનો વધારો થયો છે. સોનાનો ભંડાર $296 મિલિયન વધીને $46.3 બિલિયન પર પહોંચ્યો છે.
વીજળીનો વપરાશ 8.5% વધીને 119.6 અબજ યુનિટ થયો છે
નવેમ્બરમાં દેશમાં વીજળીનો વપરાશ લગભગ 8.5 ટકા વધીને 119.64 અબજ યુનિટ થયો છે. તહેવારો અને આર્થિક ગતિવિધિઓમાં વધારો થવાને કારણે વીજળીની માંગ વધી છે. નવેમ્બર, 2022માં વીજળીનો વપરાશ 110.25 અબજ યુનિટ અને નવેમ્બર, 2021માં 99.32 અબજ યુનિટ હતો. નવેમ્બરમાં એક જ દિવસમાં વીજળીની મહત્તમ માંગ 204.60 GW હતી. વીજ મંત્રાલયનો અંદાજ છે કે આગામી ઉનાળામાં દેશની વીજળીની માંગ 229 ગીગાવોટ સુધી પહોંચી જશે.
ઉત્પાદન પ્રવૃત્તિઓમાં ઝડપી વૃદ્ધિ
નવેમ્બર 2023માં વધતી કિંમતોના દબાણ અને ગ્રાહકોની મજબૂત માંગના આધારે દેશના ઉત્પાદન ક્ષેત્રની પ્રવૃત્તિઓમાં મજબૂત વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી. શુક્રવારના રોજ બહાર પાડવામાં આવેલ સિઝનલી એડજસ્ટેડ S&P ગ્લોબલ ઈન્ડિયા મેન્યુફેક્ચરિંગ પરચેઝિંગ મેનેજર્સ ઈન્ડેક્સ (PMI), નવેમ્બરમાં વધીને 56 થઈ ગયો. ઓક્ટોબરમાં તે 55.5ની આઠ મહિનાની નીચી સપાટીએ હતો. PMI 50 થી ઉપર છે તે પ્રવૃત્તિઓમાં વિસ્તરણ સૂચવે છે અને તેની નીચેનો આંકડો ઘટાડો સૂચવે છે.
સ્થાનિક અને વિદેશી બજારોમાંથી નવા ઓર્ડર
S&P ગ્લોબલ માર્કેટ ઇન્ટેલિજન્સનાં એસોસિયેટ ડિરેક્ટર પૌલિયાના ડી લિમાએ જણાવ્યું હતું કે કંપનીઓને સ્થાનિક અને વિદેશી બજારોમાંથી નવા ઓર્ડર મળ્યા છે. આનાથી ભરતીમાં વધારો થયો છે, જે શ્રમ બજાર માટે સારા સમાચાર છે.
નવેમ્બરમાં UPI દ્વારા 17.4 લાખ કરોડ રૂપિયાના રેકોર્ડ ટ્રાન્ઝેક્શન
ડિજિટલ પેમેન્ટમાં જબરદસ્ત વધારો થયો છે. નેશનલ પેમેન્ટ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયાના જણાવ્યા અનુસાર, નવેમ્બરમાં UPI દ્વારા 17.40 લાખ કરોડ રૂપિયાના રેકોર્ડ ટ્રાન્ઝેક્શન થયા હતા. જે ઓક્ટોબરના રૂ. 17.16 લાખ કરોડ કરતાં 1.4 ટકા વધુ છે. જોકે, વ્યવહારોની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો છે. ઓક્ટોબરમાં 11.41 બિલિયન ટ્રાન્ઝેક્શન, નવેમ્બરમાં 11.24 બિલિયન ટ્રાન્ઝેક્શન થયા હતા.
