સૂર્ય વિશે મહત્વપૂર્ણ માહિતી એકત્ર કરવા માટે ભારત દ્વારા મોકલવામાં આવેલા આદિત્ય-એલ1એ તેનું કામ શરૂ કરી દીધું છે. હવે સેટેલાઇટ પર પેલોડ – આદિત્ય સોલર વિન્ડ પાર્ટિકલ એક્સપેરિમેન્ટ કામ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. ઈસરોએ કહ્યું કે આ પેલોડ સામાન્ય રીતે કામ કરી રહ્યું છે.
પ્રયોગમાં કયા સાધનો સામેલ છે?
આદિત્ય સોલાર વિન્ડ પાર્ટિકલ એક્સપેરીમેન્ટ (ASPEX) બે અત્યાધુનિક સાધનો સોલર વિન્ડ આયન સ્પેક્ટ્રોમીટર (SWIS) અને સુપરથર્મલ અને એનર્જેટિક પાર્ટિકલ સ્પેક્ટ્રોમીટર (STEPS) ધરાવે છે. STEPS ટૂલ 10 સપ્ટેમ્બર, 2023 ના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. જ્યારે, SWIS ટૂલ એક મહિના પહેલા એટલે કે 2 નવેમ્બરે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું અને તેણે સારું પ્રદર્શન કર્યું છે. ISRO અનુસાર, સાધને સૌર પવનના આયન, મુખ્યત્વે પ્રોટોન અને આલ્ફા કણોને સફળતાપૂર્વક માપ્યા છે.
ઈસરોનું કહેવું છે કે આના દ્વારા તેણે સૌર પવનો વિશે ઘણી માહિતી મેળવી છે. આ સાથે વૈજ્ઞાનિકો સૌર પવનો પાછળનું કારણ અને પૃથ્વી પર તેની અસર જાણી શકશે. આ સાથે, અવકાશ હવામાન વિશે પણ ઘણી માહિતી જાણી શકાશે.
સપ્ટેમ્બરમાં લોન્ચ કરવામાં આવી હતી
ભારતીય અવકાશ એજન્સી ISRO એ 2 સપ્ટેમ્બરે ભારતનું પ્રથમ સૌર મિશન આદિત્ય-L1 લોન્ચ કર્યું હતું. ISRO એ PSLV C57 લોન્ચ વ્હીકલથી આદિત્ય L1 સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કર્યું. આ પ્રક્ષેપણ આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટામાં સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર (SDSC) થી થયું હતું. ચંદ્રયાન-3ની જેમ આ મિશન પહેલા પૃથ્વીની આસપાસ ફરશે અને પછી તે ઝડપથી સૂર્ય તરફ ઉડાન ભરશે.
તારાઓના અભ્યાસમાં સૌથી વધુ મદદ કરશે
ઈસરોના મતે સૂર્ય આપણી સૌથી નજીકનો તારો છે. તારાઓના અભ્યાસમાં તે આપણને સૌથી વધુ મદદ કરી શકે છે. આમાંથી પ્રાપ્ત માહિતી અન્ય તારાઓ, આપણી આકાશગંગા અને ખગોળશાસ્ત્રના ઘણા રહસ્યો અને નિયમોને સમજવામાં મદદ કરશે. સૂર્ય આપણી પૃથ્વીથી લગભગ 15 કરોડ કિમી દૂર છે. જો કે આદિત્ય L1 આ અંતરના માત્ર એક ટકાને જ કવર કરી રહ્યું છે, પરંતુ આટલું અંતર કાપ્યા પછી પણ તે આપણને સૂર્ય વિશે એવી ઘણી માહિતી આપશે, જે પૃથ્વી પરથી જાણવી શક્ય નથી.