ઘરમાં સકારાત્મકતા રહે અને દેવી-દેવતાઓના આશીર્વાદથી સુખ-સમૃદ્ધિનો વાસ રહે. આ માટે તમારે પૂજા ઘર અને વાસ્તુશાસ્ત્ર અનુસાર પૂજા સાથે સંબંધિત આ નિયમોને જાણવું જોઈએ.
જેમ ઘર બનાવતી વખતે દિશા વગેરેનું ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. એ જ રીતે ઘરની અંદર મંદિર બનાવવા માટે દિશા તરફ વિશેષ ધ્યાન આપવું જોઈએ. વાસ્તુશાસ્ત્રમાં ઘરની અંદરના મંદિર સાથે સંબંધિત નિયમો તેમજ પૂજાના નિયમો, દેવી-દેવતાઓની મૂર્તિઓ અને પ્રસાદ વગેરે સમજાવવામાં આવ્યા છે. ચાલો જાણીએ તેમના વિશે-
મૂર્તિની દિશા અને કદ
ઘરની અંદર મંદિર બનાવવા માટે હંમેશા પૂર્વ કે ઉત્તર દિશામાં સ્થાન પસંદ કરવું જોઈએ અને મૂર્તિઓનું વિશેષ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. જો તમે ઘરમાં શિવલિંગ રાખવા માંગો છો તો શિવલિંગની સાઈઝ અંગૂઠાથી મોટી ન હોવી જોઈએ. જો અંગૂઠાથી મોટું શિવલિંગ હોય તો તેના માટે ઘરની બહાર સ્વચ્છ જગ્યાએ અલગ મંદિર બનાવવું જોઈએ. પૂજા સ્થાનમાં કોઈ પણ મૂર્તિ 6 ઈંચથી વધુ ન હોવી જોઈએ.
મુખ્યત્વે પાંચ દેવી-દેવતાઓની મૂર્તિઓ રાખવાની પરંપરા છે જેમાં સૂર્ય, શિવ, ગણેશ, વિષ્ણુ અને દુર્ગાની મૂર્તિઓ રાખવામાં આવે છે. તેઓ તેમના પરિવારના દેવતા અથવા પ્રિય દેવતાની મૂર્તિ પણ રાખે છે. જે દેવતામાં તમારો વિશેષ આદર હોય તેની મૂર્તિ મધ્યમાં રાખવી જોઈએ. જેમ કે દેવ પંચાયતમાં શ્રી કૃષ્ણ માટે કોઈ સ્થાન નથી, પરંતુ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ વિષ્ણુનો અવતાર આપ્યો હતો, તેથી ભગવાન વિષ્ણુમાં જ તેમની કલ્પના કરવી યોગ્ય છે.
આનંદ –
કોઈપણ દેવી-દેવતાને ભોજન અર્પણ કરવું એકદમ જરૂરી છે. ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ શ્રીમદ ભાગવત ગીતામાં કહ્યું છે કે દેવી-દેવતાઓને અર્પણ કર્યા પછી જ ભોજન કરવું જોઈએ, નહીં તો તે ભોજન પાપ ખાવા જેવું છે. દેવી-દેવતાઓને અર્પણની માત્રા તેમની મૂર્તિના કદ પર આધારિત છે. અમારા ઘરોમાં સ્થાપિત મૂર્તિઓ માટે જે 6 ઇંચથી નાની હોય છે, અમે સામાન્ય થાળીમાં ઉપલબ્ધ હોય તેટલું જ ભોજન આપીએ છીએ.
પરંતુ મોટી મૂર્તિઓ એકાદ માઈલની અંદર ફેક્ટરીમાં સ્થાપિત કરવામાં આવે છે, તેના માટે વધુ ભોગની જરૂર છે, મૂર્તિ જેટલા ફૂટ હશે તેટલા કિલો ભોગની જરૂર પડશે, નહીં તો દેવી-દેવતાઓ ગુસ્સે થાય છે. જો કોઈ મૂર્તિ 7 ફૂટ ઊંચી હોય તો તેને 7 કિલોનો પ્રસાદ ચઢાવવો જોઈએ, નહીં તો થોડા સમય પછી તે ખરાબ થવા લાગે છે.
પ્રાર્થના-
કોઈ પણ દેવી-દેવતાની પૂજાથી વંચિત ન રહેવું જોઈએ. પૂજા સ્થાનમાં હાજર તમામ દેવી-દેવતાઓની એક-એક કરીને તે દેવતાઓના નિયમો પ્રમાણે પૂજા કરવી જોઈએ. તામસિક અને સાત્વિક દેવતાઓને સાથે ન રાખવા જોઈએ. ઉદાહરણ તરીકે, ભૈરવ, પ્રત્યાંગિરા, કાલી જેવા ઉગ્ર દેવતાઓને ભગવાન શ્રી રામજી અથવા શ્રી કૃષ્ણજી જેવા સાત્વિક દેવતાઓ સાથે ન રાખવા જોઈએ.
ગૃહસ્થોએ આક્રમક દેવી-દેવતાઓની પૂજા કરવાનું ટાળવું જોઈએ, કારણ કે આ દેવી-દેવતાઓ મોટે ભાગે તંત્રના માર્ગ તરફ દોરી જાય છે અને સ્વભાવમાં ક્રોધ અને આક્રમકતા પણ પેદા કરે છે. જે લોકો પારિવારિક જીવન જીવે છે તેઓએ શક્ય તેટલું શાંત એવા દેવી-દેવતાઓની પૂજા કરવી જોઈએ.
