Today Gujarati News (Desk)
ભારત અવકાશ ક્ષેત્રે સતત પ્રગતિ કરી રહ્યું છે. વર્ષોથી દેશે એટલી પ્રગતિ કરી છે કે ભારત હવે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ઑફ અમેરિકાની બરાબરી પર આવી ગયું છે. તાજેતરના એક કાર્યક્રમમાં, કેન્દ્રીય પરમાણુ ઉર્જા અને અવકાશ મંત્રી ડો. જીતેન્દ્ર સિંહે જણાવ્યું હતું કે, વડાપ્રધાન મોદીના નેતૃત્વમાં છેલ્લા નવ વર્ષમાં ભારતની અવકાશ યાત્રાએ જોરદાર ઉછાળો જોવા મળ્યો છે. ભારત હવે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઑફ અમેરિકા જેવા દેશોની બરાબરી પર ઊભું છે જેમણે આપણા ઘણા વર્ષો અથવા દાયકાઓ પહેલાં તેમની અવકાશ યાત્રા શરૂ કરી હતી. જો કે ભારતીય અવકાશ યાત્રા ઘણી પાછળથી શરૂ થઈ હતી, પરંતુ વડાપ્રધાન મોદીના આગમન બાદ તેમણે અવકાશ ક્ષેત્રને વિશેષ પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. સ્ટાર્ટઅપ્સની વધતી જતી સંખ્યા સાથે, તેને જાહેર ખાનગી ભાગીદારી માટે ખોલવામાં આવી છે. આજે સ્થિતિ એવી છે કે અમેરિકાની નાસા જેવી પ્રારંભિક અને અગ્રણી અવકાશ સંસ્થાઓ ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા સાથે સહયોગ કરી રહી છે અને અમારી પાસેથી નિષ્ણાત અભિપ્રાય લઈ રહી છે.
કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું કે, 2014 પહેલા ISRO માત્ર ક્યારેક જ લોન્ચ થતું હતું. પરંતુ આજે વડાપ્રધાન મોદીએ સ્પેસ સેક્ટરને ખાનગી ક્ષેત્રની ભાગીદારી માટે ખોલ્યા બાદ ISRO લગભગ 150 ખાનગી સ્ટાર્ટઅપ્સ સાથે કામ કરી રહ્યું છે. તાજેતરમાં, ISRO એ સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર, શ્રીહરિકોટાથી PSLV-C37 પર 104 ઉપગ્રહોની વિક્રમી સંખ્યામાં પ્રક્ષેપણ કર્યા, જેમાંથી 101 આંતરરાષ્ટ્રીય ગ્રાહકોના છે અને આ વૈશ્વિક અવકાશ ઉદ્યોગમાં ભારતની વધતી હાજરી દર્શાવે છે. આ ઉપરાંત, સ્વદેશી માનવસહિત અવકાશ મિશન ગગનયાન ભારતીયોને અવકાશમાં લઈ જવા માટે લગભગ તૈયાર છે. જો સફળ થાય છે, તો ભારત અવકાશમાં માનવ મોકલનાર ચોથો દેશ હશે, અન્ય ત્રણ અમેરિકા, રશિયા અને ચીન છે.
ભારતની સ્ટાર્ટ-અપ ક્રાંતિ વિશે વિસ્તારપૂર્વક જણાવતા મંત્રી ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું કે 2014 પહેલા લગભગ 350 સ્ટાર્ટઅપ હતા, પરંતુ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ વર્ષ 2016માં સ્વતંત્રતા દિવસના સંબોધનમાં લાલ કિલ્લાના કિલ્લા પરથી કરેલા કોલથી સ્ટાર્ટઅપ્સની સંખ્યા વધી ગઈ છે. સ્પેશિયલ સ્ટાર્ટઅપ સ્કીમની શરૂઆત પછી 100 થી વધુ યુનિકોર્ન સાથે 90,000. ભારત વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમ પણ ધરાવે છે અને ગ્લોબલ ઇનોવેશન ઇન્ડેક્સ 2022માં 81થી 40માં સ્થાને પહોંચી ગયું છે. એ જ રીતે 2014 પહેલા ભારતની બાયો-ઈકોનોમીનું મૂલ્ય 10 બિલિયન (બિલિયન) ડોલર હતું. હવે તે 80 અબજ ડોલરથી વધુ છે. બાયોટેકનોલોજી (બાયોટેક) સ્ટાર્ટ-અપ્સ છેલ્લાં 8 વર્ષમાં 2014 માં કુલ 52 થી વધીને 2022 માં 5300 થી વધુ થયા છે.
એગ્રી ટેક સ્ટાર્ટ-અપ્સ વિશે વાત કરતાં મંત્રી ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું કે 2014 પહેલાં કોઈને એરોમા મિશન કે પર્પલ રિવોલ્યુશન વિશે ખબર નહોતી. પરંતુ આજે લવંડરની ખેતીએ એગ્રી ટેક સ્ટાર્ટઅપ્સને મોટી તેજી આપી છે. તેવી જ રીતે, 2014 પહેલા, ભારતમાં નિવારક આરોગ્ય સંભાળનો કોઈ ખ્યાલ નહોતો, પરંતુ આજે તે જ ભારત વિશ્વના વેક્સિન હબ તરીકે ઓળખાય છે. 2014 પહેલા, પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલયનો આદેશ) સ્પષ્ટ રીતે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવ્યો ન હતો. પરંતુ ભારત હવે ડીપ ઓશન મિશન હેઠળ સમુદ્રયાન પ્રોજેક્ટ દ્વારા હિંદ મહાસાગરના વિશાળ સંસાધનોની શોધ કરવા માટે તૈયાર છે.
.jpeg "Space Startups: ડૉ. જીતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું- કેવી રીતે ભારત અવકાશ ક્ષેત્રે નવ વર્ષમાં અમેરિકાની બરાબરી પર આવી ગયું 3")
કેન્દ્રીય મંત્રી ડૉ. જીતેન્દ્ર સિંહે સ્ટાર્ટ-અપ ચળવળને ટકાવી રાખવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો અને ઉદ્યોગને આ ઝડપથી વિકસતા ક્ષેત્રમાં સમાન હિસ્સેદાર બનવા વિનંતી કરી. મંત્રીએ જીતની દરખાસ્ત માટે સ્ટાર્ટ-અપ્સ, સંશોધન, શિક્ષણ અને ઉદ્યોગના એકીકરણ પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે ઉભરતા સ્ટાર્ટ-અપ સાહસિકોને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી (IT), કોમ્પ્યુટર અને કોમ્યુનિકેશન સેક્ટરથી આગળ વધીને સૌથી વધુ અસ્પૃશ્ય અને સૌથી સમૃદ્ધ કૃષિ ક્ષેત્ર તરફ પણ જોવાની સલાહ આપી હતી જે હરિયાળી ક્રાંતિ પછી મોટી તકનીકી ક્રાંતિની રાહ જોઈ રહ્યું છે. એગ્રી-ટેક સ્ટાર્ટઅપ્સને મોટા પાયે પ્રોત્સાહન આપવાનું આહવાન કરતાં તેમણે કહ્યું કે કૃષિ એ ભારતીય અર્થતંત્રના મહત્વના સ્તંભોમાંનું એક છે કારણ કે ભારતીય વસ્તીના 54 ટકા લોકો સીધી રીતે કૃષિ પર નિર્ભર છે અને તે જીડીપીમાં લગભગ 20 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે.
કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું કે છેલ્લા 9 વર્ષોમાં સરકારનું ધ્યાન રોજગાર નિર્માણ અને આપણા યુવાનોની ક્ષમતા નિર્માણ પર કેન્દ્રિત છે. લોકો માટે કરવામાં આવી રહેલી સખત મહેનતે ભારતના નેતૃત્વમાં વિશ્વાસ જગાડ્યો છે. આ નવી પદ્ધતિ અને આપણી રાજનીતિની નવી સંસ્કૃતિને આપણા દેશના નાગરિકોએ ટેકો આપ્યો છે અને તેઓએ સરકારમાં વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો છે. ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું કે 2023માં વડાપ્રધાનના નેતૃત્વમાં ભારતે લેસર ઈન્ટરફેરોમીટર ગ્રેવિટેશનલ વેવ ઓબ્ઝર્વેટરી, ઈન્ડિયા સ્પેસ પોલિસી 2023 અને નેશનલ ક્વોન્ટમ મિશન જેવી કેટલીક મહત્વની પહેલો હાથ ધરી છે. ક્વોન્ટમ ટેક્નોલોજી. ક્લબનો ભાગ બનાવ્યો.
