ચંદ્રયાન-3નું પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ (PM) પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પરત ફર્યું છે. આ સફળ મિશન પછી ઈસરોએ બીજી મોટી સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે. ઈસરોએ સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કર્યું અન્ય એક અનોખા પ્રયોગમાં PMને ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાંથી પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં લાવવામાં આવ્યો હતો.
તમને જણાવી દઈએ કે સ્પેસક્રાફ્ટને 14 જુલાઈ, 2023 ના રોજ SDSC, SHAR થી LVM3-M4 વાહન પર લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. 23 ઓગસ્ટના રોજ, વિક્રમ લેન્ડરે ચંદ્ર પર તેનું ઐતિહાસિક ઉતરાણ કર્યું અને ત્યારબાદ પ્રજ્ઞાન રોવરની તૈનાત કરવામાં આવી. લેન્ડર અને રોવર 1 ચંદ્ર દિવસ (14 પૃથ્વી દિવસ) માટે સતત સંચાલિત હતા. ચંદ્રયાન-3ના મિશનના ઉદ્દેશ્યો સંપૂર્ણ રીતે પૂર્ણ થઈ ગયા છે.
ચંદ્રયાન-3 મિશનનો હેતુ શું હતો?
ચંદ્રયાન-3 મિશનનો પ્રાથમિક ઉદ્દેશ્ય વિક્રમ અને પ્રજ્ઞાનનો ઉપયોગ કરીને ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવીય પ્રદેશની નજીક સોફ્ટ લેન્ડિંગ દર્શાવવાનો હતો. તે જ સમયે, પ્રોપલ્શન મોડ્યુલનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય લેન્ડર મોડ્યુલને જીઓસ્ટેશનરી ટ્રાન્સફર ઓર્બિટ (GTO) થી અંતિમ ચંદ્ર ધ્રુવીય પરિપત્ર ભ્રમણકક્ષામાં લઈ જવાનું અને લેન્ડરને અલગ કરવાનો હતો. વિભાજન પછી, PM માં હેબિટેબલ પ્લેનેટ અર્થ (SHAPE) પેલોડની સ્પેક્ટ્રો-પોલરીમેટ્રી પણ હાથ ધરવામાં આવી હતી.
100 કિલો કરતાં વધુ ઇંધણની ઉપલબ્ધતા
પ્રારંભિક યોજના આ પેલોડને પીએમના મિશન જીવન દરમિયાન લગભગ ત્રણ મહિના સુધી ચલાવવાની હતી. LVM3 દ્વારા ચોક્કસ ઓર્બિટલ ઇન્જેક્શનને પરિણામે ચંદ્ર ભ્રમણકક્ષામાં એક મહિના કરતાં વધુ સમયના ઓપરેશન પછી PMમાં 100 કિલો કરતાં વધુ ઇંધણની ઉપલબ્ધતા મળી. ભવિષ્યના ચંદ્ર મિશન માટે વધારાની માહિતી મેળવવા અને નમૂના પરત મિશન માટે મિશન ઓપરેશન વ્યૂહરચના દર્શાવવા માટે PMમાં ઉપલબ્ધ ઇંધણનો ઉપયોગ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. SHAPE પેલોડ વહન કરવાનું ચાલુ રાખવા માટે, PM ને યોગ્ય પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષામાં ફરીથી દાખલ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો.
આનાથી શું ફાયદો થશે?
આ મિશન યોજના અથડામણ ટાળીને ધ્યાનમાં રાખીને તૈયાર કરવામાં આવી હતી જેમ કે પીએમને ચંદ્રની સપાટી પર અથડાતા અટકાવવા અથવા 36000 કિમી અને નીચેની ભ્રમણકક્ષામાં પૃથ્વીના GEO પટ્ટામાં પ્રવેશતા. યોજના અનુસાર, જ્યારે પણ પૃથ્વી તેના દૃશ્યના ક્ષેત્રમાં હોય ત્યારે SHAPE પેલોડ સંચાલિત થાય છે. વધુમાં, 28 ઓક્ટોબર, 2023ના રોજ સૂર્યગ્રહણ દરમિયાન SHAPE પેલોડનું વિશેષ ઓપરેશન હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું. શેપ પેલોડ કામગીરી આગળ ચાલુ રહેશે.
