Today Gujarati News (Desk)
આરબીઆઈએ અગાઉ બેંક લોકર્સ માટે નવા કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવાની છેલ્લી તારીખ 1 જાન્યુઆરી, 2023 રાખી હતી. હવે તે વધારીને 31 ડિસેમ્બર 2023 કરવામાં આવી છે. આ પ્રક્રિયા તબક્કાવાર પૂર્ણ કરવાની છે. આરબીઆઈએ 30 જૂન સુધીમાં બેંક લોકર્સ માટે 50% નવા કરારો, 30 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં 75% અને 31 ડિસેમ્બર, 2023 સુધીમાં 100% નવા કરારો મેળવવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે. આ નિયમો નવા બેંક લોકર ગ્રાહકો માટે 1 જાન્યુઆરી, 2022 થી અમલમાં આવ્યા છે. જૂના ગ્રાહકો માટે નવા કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવાની છેલ્લી તારીખ લંબાવીને 31 ડિસેમ્બર 2023 કરવામાં આવી છે.
કરારમાં માલસામાનની માહિતી સ્પષ્ટ રીતે આપવાની રહેશે
બેંક લોકરના નવા નિયમો અનુસાર, બેંક અને ગ્રાહકોએ નવા કરારમાં સ્પષ્ટપણે ઉલ્લેખ કરવો પડશે કે ત્યાં કયા પ્રકારનો સામાન રાખી શકાય છે અને કયા પ્રકારનો નહીં. આ સાથે બેંકોમાં કિંમતી સામાન રાખવા માટે લોકરની સુવિધા લેતા લોકો પાસેથી બેંકો હવે નવા પ્રકારના ચાર્જ વસૂલવાનું શરૂ કરી રહી છે. આ નવા નિયમને ગ્રાહકો સાથે કરારમાં લાવવા માટે બેંકો વિવિધ પ્રકારની સ્ટેમ્પ ડ્યુટી વસૂલ કરી રહી છે. આ સાથે દંડ ચાર્જના નામે ખિસ્સા ઢીલા કરવામાં આવી રહ્યા છે.
બેંકો સાથે લોકર રાખવાના નવા કરાર પર હવે સ્ટેમ્પ પેપર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવશે. આનો ખર્ચ જૂના ગ્રાહકોએ ઉઠાવવાનો નથી, બલ્કે બેંકો તેને મફતમાં આપશે. આરબીઆઈએ નવા કરારને લઈને ઘણા ફેરફારો કર્યા છે. તે લોકર રાખતા ગ્રાહકોના હિતનું રક્ષણ કરે છે.
દવાઓ અથવા ઝેરી વસ્તુઓ પકડી શકતા નથી
બેંક લોકરમાં હથિયારો, રોકડ કે વિદેશી ચલણ અથવા દવાઓ અથવા કોઈપણ ખતરનાક ઝેરી સામગ્રી રાખી શકાતી નથી. નવા નિયમો બેંકને ઘણી જવાબદારીઓમાંથી મુક્ત કરશે. જો બેંક લોકરનો પાસવર્ડ કે ચાવી ખોવાઈ જાય અથવા તેનો દુરુપયોગ થાય તો બેંક જવાબદાર રહેશે નહીં. ગ્રાહકના સામાનની સલામતી માટે બેંક જવાબદાર રહેશે. જો બેંક આમ કરવામાં અસમર્થ હોય, તો તેને સંબંધિત નિયમો અનુસાર નુકસાની ચૂકવવી પડશે, જે સમયાંતરે બદલાઈ શકે છે.
ગુમ થયેલ સામગ્રીની કોઈ પુનઃપ્રાપ્તિ થઈ નથી
જૂના લોકર કરારમાં, લોકરમાંથી સામાન ખોવાઈ જવાના કિસ્સામાં અથવા કટોકટીના કિસ્સામાં, લોકરની અંદર ઉપલબ્ધ સામગ્રીનો નાશ થવાના કિસ્સામાં ગ્રાહકો માટે કોઈ વસૂલાત ન હતી. પંજાબ નેશનલ બેંક અને સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા સહિત અન્ય જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો નવા કરારો માટે ગ્રાહકો પાસેથી ફક્ત KYC સંબંધિત દસ્તાવેજો જ લઈ રહી છે, જેમાં પાન કાર્ડ, આધાર કાર્ડ અને બે ફોટોગ્રાફ્સનો સમાવેશ થાય છે. સરકારી બેંકો મફતમાં કરાર પર હસ્તાક્ષર કરી રહી છે અને તેના કારણે તેઓ તેમના ગ્રાહકો પાસેથી કોઈપણ પ્રકારની ફી વસૂલતી નથી.
ભાડાનું 100 ગણું વળતર
જો બેંક લોકરમાં રાખેલો સામાન ગુમ થઈ જાય, તો તમે લોકર માટે જે ભાડું ચૂકવી રહ્યા છો તેના કરતાં 100 ગણું વળતર આપવામાં આવશે. ભલે તમે લોકરમાં કેટલી કિંમતી ચીજવસ્તુઓ રાખી હોય. એટલા માટે બેંકમાં લોકર લેતા પહેલા તમારે તમામ શરતો અને જોખમો વિશે જાણકારી મેળવી લેવી જોઈએ.
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના નિયમો અનુસાર હવે ગ્રાહકો બેંક લોકરમાં માત્ર જ્વેલરી, જરૂરી દસ્તાવેજો અને કાયદેસર રીતે માન્ય સામાન જ રાખી શકશે. બેંક લોકર ગ્રાહકોને તેમના અંગત ઉપયોગ માટે જ ઉપલબ્ધ રહેશે. ઉપરાંત, હવે અન્ય કોઈ તેનો ઉપયોગ કરી શકશે નહીં. એટલે કે પરિવારના સભ્યોને એકબીજાના લોકર ખોલવાની સુવિધા નહીં હોય.
