Today Gujarati News (Desk)
વર્ષ 2070 સુધીમાં જો દેશે નેટ ઝીરો એટલે કે કાર્બન ઉત્સર્જનને સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરવું હશે તો તેના માટે રસોડામાંથી નીકળતા પ્રદૂષણને નિયંત્રિત કરવું પડશે. દેશના દરેક રસોડામાં હવાને શુદ્ધ કરવા માટે કેન્દ્ર સરકારે મે 2016થી ઉજ્જવલા યોજના શરૂ કરી હતી. પરંતુ સરકારી રિપોર્ટ જ દર્શાવે છે કે તેણે પોતાનું લક્ષ્ય પૂર્ણપણે હાંસલ કર્યું નથી.
ગેસ સિલિન્ડરની ઊંચી કિંમતનું કારણ
ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં 80 ટકા પરિવારોએ એલપીજી કનેક્શન મેળવ્યા છે, તેમ છતાં 67 ટકા પરિવારો લાકડા, ગોબરની કેક અને અન્ય સ્ત્રોતો વડે ખોરાક રાંધે છે. પેટ્રોલિયમ અને પ્રાકૃતિક ગેસ મંત્રાલયે ઉર્જા વપરાશમાં ફેરફાર અંગેના પોતાના રિપોર્ટમાં આ વાત કહી છે. રિપોર્ટમાં એ પણ તપાસ કરવામાં આવી છે કે એલપીજી કનેક્શન હોવા છતાં લોકો ગેસ પર રસોઇ કેમ નથી કરતા. આનું મુખ્ય કારણ ગેસ સિલિન્ડરની ઊંચી કિંમત છે.
ઉજ્જવલા હેઠળ ગેસ કનેક્શન આપતી વખતે કોઈ રકમ ચૂકવવાની નથી, પરંતુ તેણે માસિક હપ્તામાં રોકડમાં ખર્ચ ચૂકવવો પડશે. બાદમાં તેઓએ સિલિન્ડર અને કનેક્શનના હપ્તાની રકમ ચૂકવવી પડશે. નોંધનીય છે કે ઉજ્જવલા યોજના હેઠળ અત્યાર સુધીમાં કુલ 9.5 કરોડ પરિવારોને એલપીજી કનેક્શન આપવામાં આવ્યા છે.
આ રિપોર્ટમાં એ પણ જણાવવામાં આવ્યું છે કે ભારતમાં સરેરાશ દરેક ગેસ કનેક્શન ધારક વાર્ષિક 6.7 સિલિન્ડરનો ઉપયોગ કરે છે. ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં આ સંખ્યા સરેરાશ 6.2 છે. પરંતુ જે ઘરોમાં હજુ પણ અન્ય ઈંધણ (લાકડું, છાણની કેક વગેરે)નો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે, ત્યાં વાર્ષિક સરેરાશ માત્ર 4.1 સિલિન્ડરનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે.
ઇલેક્ટ્રિક સ્ટોવના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન
રિપોર્ટ અનુસાર જે ઘરોમાંથી ધુમાડો નીકળે છે ત્યાંથી દર વર્ષે સરેરાશ 32-36 કિલો કાર્બન ઉત્સર્જન થાય છે. રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે ચોખ્ખી શૂન્ય હાંસલ કરવા માટે ઇલેક્ટ્રિક સ્ટવના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવું પડશે.
પરંતુ આ માટે અવિરત વીજ પુરવઠો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ રહેશે. દેશમાં વીજળીની ઉપલબ્ધતાની સ્થિતિમાં ઘણો સુધારો થયો છે પરંતુ તાજેતરના વર્ષોમાં એવું પણ જોવા મળ્યું છે કે જ્યારે વીજળીની માંગ અચાનક વધી જાય છે, ત્યારે દેશના ઘણા ભાગોમાં પાવર કટ શરૂ થાય છે.
