Today Gujarati News (Desk)
આ દિવસે એટલે કે 30 જૂન 1855ના રોજ સાહિબગંજ ભોગનાડીહમાં 10000 લોકોની સભામાં સિદ્ધોને રાજા જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. કાન્હુ મંત્રી તરીકે, ચંદને પ્રશાસક તરીકે અને ભૈરવને સેનાપતિ તરીકે ચૂંટાયા હતા. અંગ્રેજ ઈતિહાસકાર હંટરે લખ્યું છે કે આ મહાન ક્રાંતિમાં 20000 લોકો માર્યા ગયા હતા.
હુલ ક્રાંતિ દિવસ શા માટે ઉજવવામાં આવે છે?
30 જૂનના રોજ દેશભરમાં હુલ ક્રાંતિ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે અને અંગ્રેજો સામે લડનારા આદિવાસીઓની બહાદુરી અને બલિદાનને યાદ કરવામાં આવે છે. સંથાલી ભાષામાં હુલ એટલે ક્રાંતિ. આદિવાસીઓ તેમના સંઘર્ષ અને અંગ્રેજો દ્વારા માર્યા ગયેલા તેમના 20000 લોકોની યાદમાં આ દિવસની ઉજવણી કરે છે. શબ્દો પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે, આ વિદ્રોહ એ આદિવાસીઓની સંઘર્ષગાથા અને અંગ્રેજો પાસેથી છગ્ગાને આઝાદ કરાવનારા નાયકોના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં તેમના બલિદાનને યાદ કરવાનો ખાસ દિવસ છે.
હુલ ક્રાંતિ શું છે?
હુલનો સંથાલી અર્થ બળવો થાય છે. 1855માં આ દિવસે ભોલનાડીહ ગામના સિદ્ધુ-કાન્હુના નેતૃત્વમાં ઝારખંડના આદિવાસીઓએ અંગ્રેજો સામે બળવો કર્યો અને 400 ગામોના 50,000થી વધુ લોકો પહોંચી ગયા અને યુદ્ધની જાહેરાત કરી અને આપણી ધરતી છોડવાની જાહેરાત કરી. આદિવાસીઓએ પરંપરાગત શસ્ત્રોની મદદથી આ વિદ્રોહમાં ભાગ લીધો હતો. આ વિદ્રોહ પછી બ્રિટિશ સેના ખૂબ જ ગભરાઈ ગઈ અને આદિવાસીઓને રોકવાનું શરૂ કર્યું.
બળવોનું કારણ
બળવાનું કારણ જાણવાની કોશિશ કરીએ તો ખબર પડશે કે દેશમાં મહાજનોનું વર્ચસ્વ હતું અને તેઓ અંગ્રેજોની ખૂબ નજીક હતા. સંથાલોની લડાઈ મહાજન સામે હતી પરંતુ અંગ્રેજોની નજીક હોવાને કારણે સંથાલોએ બંને સામે બળવો કર્યો.
બળવાને રોકવા માટે, અંગ્રેજોએ 1856 માં રાત્રે માર્ટિલો ટાવર બનાવ્યો અને તેમાં નાના છિદ્રો બનાવવામાં આવ્યા જેથી સંથાલોને ગુપ્ત રીતે બંદૂકોથી નિશાન બનાવી શકાય. પરંતુ આદિવાસીઓની તાકાત સામે ઇમારત કેવી રીતે ટકી રહી હતી. સંથાલોની બહાદુરી અને હિંમત સામે અંગ્રેજોને નમવું પડ્યું અને પાછળની તરફ દોડવાની ફરજ પડી.
હુલ ક્રાંતિ એ ખૂબ પ્રભાવશાળી બળવો હતો
ભલે આપણે 1857 ના સિપાહી વિદ્રોહને ભારતીય સ્વતંત્રતા સંગ્રામનો પ્રથમ બળવો ગણીએ, પરંતુ સંથાલ આદિવાસીઓનો હુલ બળવો પણ ખૂબ પ્રભાવશાળી હતો. પછી મુઠ્ઠીભર આદિવાસીઓએ સંથાલ વિદ્રોહ શરૂ કર્યો જે પાછળથી જન આંદોલન બની ગયું. સંથાલોએ તેમના પરંપરાગત શસ્ત્રોના આધારે બ્રિટિશ સેનાને હરાવી હતી. 1855 ના સંથાલ વિદ્રોહમાં, 50,000 થી વધુ લોકોએ અંગ્રેજોને આપણી ધરતી છોડવા માટે હાકલ કરી હતી.
