Today Gujarati News (Desk)
જે રીતે ટેક્નોલોજીએ પાવર સેક્ટરમાં આમૂલ પરિવર્તનનો સંકેત આપ્યો છે, ભારત સરકારે મિશન મોડમાં પડકારોનો સામનો કરવાની યોજના તૈયાર કરી છે. આ માટે મિશન ઓન એડવાન્સ એન્ડ હાઈ-ઈમ્પેક્ટ રિસર્ચ (MAHIR) નામનું રાષ્ટ્રીય અભિયાન શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. આ ઝુંબેશના પ્રારંભમાં પાવર મંત્રાલય, રિન્યુએબલ એનર્જી મંત્રાલય અને આ બે મંત્રાલયો હેઠળના તમામ PSUની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા હશે. શરૂઆતમાં આ યોજના પાંચ વર્ષ માટે એટલે કે વર્ષ 2023-24 થી વર્ષ 2027-28 સુધીની હશે પરંતુ તેને આગળ વધારવામાં આવશે અને જરૂરિયાત મુજબ તેમાં ફેરફાર કરવામાં આવશે.
ઉર્જા મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, હાલમાં આઠ નવા ટેકનિકલ ક્ષેત્રોની પસંદગી કરવામાં આવી છે, જે આવનારા દિવસોમાં આ ક્ષેત્ર પર ભારે અસર કરશે. આમાં કેટલાક ક્ષેત્રો એવા પણ છે જે સામાન્ય માનવીના જીવનને સીધી અસર કરશે અને પર્યાવરણને લગતા પડકારોનો વિકલ્પ પણ ઉભો કરશે. તેમાં લિથિયમ-આયન સ્ટોરેજ બેટરીના વિકલ્પોના વિકાસ અને ભારતીય રસોઈ માટે ઇલેક્ટ્રિક કૂકર અથવા અન્ય વાસણો વિકસાવવા માટેની ટેકનોલોજી જેવા ક્ષેત્રોનો પણ સમાવેશ થાય છે. આમાં ગ્રીન હાઇડ્રોજનેશન અને ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માટે નેનો ટેક્નોલોજી આધારિત બેટરી માટે ખૂબ જ ઊંચી ક્ષમતાવાળા ઇંધણ કોષોનો વિકાસ સામેલ છે. આ રાષ્ટ્રીય મિશન માત્ર ભારતીય અર્થતંત્રને ટેક્નોલોજી આધારિત બનાવવામાં મદદ કરશે નહીં પરંતુ ભારતને અત્યાધુનિક ટેકનોલોજીનું વૈશ્વિક ઉત્પાદન કેન્દ્ર બનાવવામાં પણ મદદ કરશે.
એક સમિતિ ટેકનોલોજીની જરૂરિયાતનો સર્વે કરશે
MAHIR ને અમલમાં મૂકવા માટે દ્વિ-સ્તરીય માળખું બનાવવામાં આવ્યું છે. સૌપ્રથમ ટેકનિકલ સ્કોપિંગ કમિટીની રચના કરવામાં આવી છે. આ કમિટી ટેક્નોલોજી અને રિસર્ચની જરૂરિયાતનો સર્વે કરશે કે તેને ભારતમાં કેવી રીતે વિકસાવી શકાય. આ સાથે તે નવી ટેક્નોલોજીનું માર્કેટિંગ કેવી રીતે કરી શકાય તેનો રોડમેપ બનાવશે. તેનું નેતૃત્વ સેન્ટ્રલ ઇલેક્ટ્રિસિટી ઓથોરિટીના અધ્યક્ષ કરશે.
બીજી કમિટી દરખાસ્તો અને કામો પર નજર રાખશે
એક સર્વોચ્ચ સમિતિ હશે જેનું નેતૃત્વ કેન્દ્રીય ઉર્જા પ્રધાન કરશે અને તેમાં વિવિધ મંત્રાલયો, નીતિ આયોગ, CSIR અને CMDs અને લગભગ 20 PSU ના અન્ય વરિષ્ઠ અધિકારીઓના સચિવો હશે. તે એક ઉચ્ચ-સ્તરીય નિર્ણય-નિર્ધારણ સમિતિ હશે જે દરખાસ્તો અને ક્રિયાઓ પર દેખરેખ રાખશે અને ખાતરી કરશે કે પસંદ કરેલ ટેક્નોલોજીના વિકાસ પર સ્થાનિક અને વૈશ્વિક કરારોનું પાલન કરવામાં આવે છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ્સને પણ આમાં ઘણી તક આપવામાં આવશે.
