શું થઈ રહ્યું છે કે વાદળી સમુદ્રનો રંગ સતત લીલો થઈ રહ્યો છે? નાસાના એક્વા સેટેલાઇટે ખુલાસો કર્યો છે કે સમુદ્રના 56 ટકા પાણીનો રંગ વાદળીથી લીલામાં બદલાઈ ગયો છે. આ મુખ્યત્વે વિષુવવૃત્ત નજીક દક્ષિણ હિંદ મહાસાગરમાં થઈ રહ્યું છે. સંશોધકોએ એક્વા સેટેલાઇટ પર MODIS નામના સ્પેક્ટ્રોરેડિયોમીટરના 2002 થી 2022 સુધીના 20 વર્ષના ડેટાના આધારે આ વાત કહી છે.
આપણી પૃથ્વીના 70% થી વધુ ભાગને આવરી લેતા મહાસાગરો રહસ્યમય રીતે વાદળીથી લીલામાં બદલાઈ રહ્યા છે. યુકે નેશનલ ઓશનોગ્રાફી સેન્ટરના બી.બી. Cal દ્વારા કરવામાં આવેલા અભ્યાસમાંથી આ વાત સામે આવી છે. નાસા એક્વા સેટેલાઇટથી લેવામાં આવેલા 20 વર્ષના ડેટા પર કરવામાં આવેલા આ રિસર્ચમાં જાણવા મળ્યું છે કે દરિયાના 56 ટકા પાણીનો રંગ વાદળીથી લીલો થઈ ગયો છે.
સમુદ્રના રંગમાં ફેરફાર માટે જવાબદાર પરિબળ એ સમુદ્રમાં રહેલ ફાયટોપ્લાંકટન સમુદાય છે. આ દરિયાઈ જીવો હરિયાળીમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે કારણ કે તેઓ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ છોડે છે જેના પરિણામે ફાયટો મોર વધે છે. આ ફાયટોપ્લાંકટોનમાં લીલા રંગદ્રવ્ય હરિતદ્રવ્ય હોય છે જે સમુદ્રને લીલો બનાવે છે.
શબ્દોમાં વર્ણવી શકાય તેમ નથી, નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું
યુકેના સાઉથેમ્પ્ટનમાં નેશનલ ઓશનોગ્રાફી સેન્ટરના વૈજ્ઞાનિક બીબી કેઈલે જણાવ્યું હતું કે, રંગ પોતે જ એવી વસ્તુ નથી કે જેને માણસ સરળતાથી તેમની ભાષામાં સમજાવી શકે અથવા તમે સારી રીતે જોઈ પણ શકો. જો કે, તે કંઈક એવું હોઈ શકે છે જે મેન્ટિસ ઝીંગા અથવા બટરફ્લાય જોઈ શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે કેઈલ એ અભ્યાસના મુખ્ય લેખક છે જેણે સમુદ્રના રંગથી સંબંધિત ફેરફારોનો ડેટા આપ્યો હતો.
તેમણે માનવ પ્રવૃત્તિઓ મહાસાગરોને કેવી રીતે અસર કરે છે તે વિશે પણ વાત કરી. તેમણે કહ્યું કે આનાથી પુરાવા મળે છે કે માનવીય પ્રવૃત્તિઓ પૃથ્વી પરના જીવનને કેટલી હદે અસર કરે છે. આ બીજી રીત છે જેમાં મનુષ્ય જીવમંડળને અસર કરી રહ્યો છે.
નાસાની ભાવિ યોજના શું છે?
વૈજ્ઞાનિકો ફાયટોપ્લાંકટોન અને તેમના સમુદાયોમાં વધારાનું નિરીક્ષણ કરી રહ્યા છે કારણ કે તેઓ આબોહવા પરિવર્તન માટે જવાબદાર હોઈ શકે છે. તેથી, તેઓ વાદળી વાયરસની સપાટી પર હરિતદ્રવ્ય ગુણોત્તર પર નજર રાખી રહ્યા છે. નાસાના આગામી મિશનમાં, PACE સેટેલાઇટ મિશન 2024 માં લોન્ચ કરવામાં આવશે, જે ફાયટોપ્લાંકટન વિવિધતાનો વધુ અભ્યાસ કરશે. વૈજ્ઞાનિકો એ શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે કે સમુદ્રમાં આ પરિબળોની વૃદ્ધિની ગતિ કેવી રીતે ધીમી કરી શકાય.