ભાગ્યે જ કોઈ એવું હશે જેનું ડ્રાયફ્રૂટ્સ જોઈને દિલ લલચાઈ ન જાય. પરંતુ ઘણા લોકો ઈચ્છા હોવા છતાં તેને ખાઈ શકતા નથી, કારણ કે તેમના વિશે ઘણી ગેરમાન્યતાઓ પ્રચલિત છે. સાચી વાત તો એ છે કે ડ્રાય ફ્રૂટ્સ માત્ર વજન ઘટાડતા નથી પરંતુ કેન્સર, ડાયાબિટીસ, હૃદયની બીમારીઓ સહિત અનેક ગંભીર બીમારીઓથી પણ રક્ષણ આપે છે. જો તમે તેનું વધુ માત્રામાં સેવન કરો છો, તો તમને ચોક્કસપણે નુકસાન થશે. પરંતુ, આ માત્ર સૂકા ફળોને જ નહીં પરંતુ તમામ ખાદ્ય પદાર્થોને લાગુ પડે છે.
સૂકા ફળો કેવી રીતે બનાવવામાં આવે છે?
અખરોટ ખરેખર ફળ છે. તેમાં રહેલા પાણીને સૂર્યપ્રકાશમાં અથવા વિવિધ સૂકવણી પ્રક્રિયાઓ દ્વારા સૂકવવામાં આવે છે. સૂકવણીની પ્રક્રિયા દરમિયાન, તેમનું કદ નાનું બને છે, તેમની ખાંડ અને કેલરી સામગ્રી વધે છે. અખરોટ વિવિધ વિટામિન્સ, મિનરલ્સ, ફાઇબર અને એન્ટી-ઓક્સિડન્ટ્સથી ભરપૂર હોય છે. આ ફળો કરતાં વધુ લાંબા સમય સુધી સંગ્રહિત કરી શકાય છે. આ જ કારણ છે કે તેમને આવા ઉર્જાથી ભરપૂર નાસ્તા માનવામાં આવે છે જેને તમે ગમે ત્યાં, ગમે ત્યારે ખાઈ શકો છો. શિયાળાની ઋતુમાં તાપમાન ઝડપથી ઘટી જાય છે, આવી સ્થિતિમાં શરીરનું સામાન્ય તાપમાન જાળવવા માટે વધારાની ઊર્જાની જરૂર પડે છે. અખરોટ અન્ય ઘણી રીતે ફાયદાકારક સાબિત થાય છે:
શરીર અંદરથી મજબૂત બનશે
શિયાળાને બીમારીઓની મોસમ પણ કહેવામાં આવે છે કારણ કે અન્ય ઋતુઓની સરખામણીમાં આ ઋતુમાં વધુ લોકો બીમાર પડે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, શરદી, ઉધરસ, ફ્લૂથી લઈને ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓના કેસ પણ પ્રકાશમાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે. અખરોટમાં ભરપૂર માત્રામાં એન્ટીઓક્સીડેન્ટ અને વિટામિન સી હોય છે, જે શરીરને અંદરથી મજબૂત બનાવે છે. અંજીર, કિસમિસ અને જરદાળુમાં વિટામિન સી સારી માત્રામાં જોવા મળે છે, જે રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં સુધારો કરે છે અને શિયાળાના ચેપ સામે લડવામાં મદદ કરે છે.
શરીર ગરમ રહેશે
ડ્રાય ફ્રૂટ્સમાં ઘણી બધી હેલ્ધી ફેટ્સ હોય છે, જે શરીરમાં ગરમી પેદા કરે છે અને તેને ગરમ રાખે છે. તેમના સેવનથી કોલેસ્ટ્રોલ નિયંત્રણમાં રહે છે. તાપમાનમાં ઘટાડો હૃદયરોગ અને ડિપ્રેશનનું જોખમ વધારે છે. ડ્રાયફ્રુટ્સમાં જોવા મળતા ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ હૃદયને સ્વસ્થ રાખે છે અને માનસિક સ્વાસ્થ્યને સુધારે છે.
વજન વધશે નહીં
ડ્રાયફ્રૂટ્સમાં કેલરીનું પ્રમાણ વધુ હોવાથી ઘણા લોકો વિચારે છે કે તેનું સેવન કરવાથી વજન વધે છે. પરંતુ, આમાંની કેલરી એટલી વધારે નથી હોતી, બલ્કે તેને ખાવાથી આપણને લાંબા સમય સુધી પેટ ભરેલું લાગે છે અને આપણે વધારે ખાવાથી બચી જઈએ છીએ. ડ્રાય ફ્રુટ્સમાં પણ ભરપૂર પ્રમાણમાં ફાઈબર હોય છે, જે પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખે છે અને વજન ઘટાડે છે.
ઉર્જાની કોઈ કમી નહીં રહે
અખરોટમાં ભરપૂર માત્રામાં પ્રોટીન અને એન્ટીઓક્સીડેન્ટ હોય છે. તેનું સેવન કરવાથી શરીરમાં ઉર્જાનો અભાવ નથી થતો અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય સુધરે છે. જો તમે દરરોજ સવારે નાસ્તામાં એક નાની બાઉલમાં 4-5 પ્રકારના ડ્રાય ફ્રૂટ્સ ખાશો તો તમે દિવસભર ઉર્જાવાન રહેશો.
(મેરીંગો એશિયા હોસ્પિટલના ડાયેટ વિભાગના વડા ડો. નિશાંત તંવર સાથેની વાતચીતના આધારે)
આ બાબતો ધ્યાનમાં રાખો
• જેમને ડાયાબિટીસ છે તેમણે કિસમિસ, અંજીર, ખજૂર વગેરે ઓછી માત્રામાં ખાવું જોઈએ કારણ કે તેમાં ખાંડ વધુ હોય છે.
• ડ્રાયફ્રૂટ્સને ઊંચા તાપમાને ક્યારેય તળશો નહીં. આમ કરવાથી તેમાં જોવા મળતી પોલી સેચ્યુરેટેડ ફેટ્સ નીકળી જાય છે.
• જો તમે ડ્રાય ફ્રુટ્સને લાંબા સમય સુધી સ્ટોર કરવા માંગતા હોવ તો તેને રેફ્રિજરેટર જેવી ઠંડી જગ્યાએ રાખો.
• નોર્વેની ઓસ્લો યુનિવર્સિટીમાં હાથ ધરાયેલા અભ્યાસ મુજબ, તમે બદામને પીસીને તેને વેજીટેબલ ગ્રેવીમાં ઉમેરી શકો છો. તે ખોરાકના ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સને ઘટાડે છે.
કેટલું ખાવું
- અખરોટ – 2-3
- કિસમિસ – 10-12
- પિસ્તા – 4-5
- કાજુ – 4-5
- બદામ – 7-10
- ફિગ – 2-3
(દિવસ દીઠ જથ્થો)