NCR સહિત દેશના અનેક શહેરોમાં પ્રદૂષણ જીવલેણ સાબિત થઈ રહ્યું છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે વાહન ચલાવશો નહીં, ધૂળ અને ધુમાડો ન ફેલાવો. મનુષ્ય આ બધું કરી શકે છે. પણ શું શ્વાસ રોકી શકાય? તમે વિચારતા હશો કે આ કેવા પ્રકારનો પ્રશ્ન છે, હા – પ્રશ્ન ખૂબ જ માન્ય છે, કારણ કે વૈજ્ઞાનિકોની એક ટીમે વિચિત્ર ખુલાસા કરીને તમને ચોંકાવી દીધા છે. તેમનું કહેવું છે કે શ્વાસ લેવાથી પણ હાનિકારક વાયુઓ નીકળી રહ્યા છે, જેના કારણે પ્રદૂષણ વધી રહ્યું છે. માનવ ફેફસાંમાંથી નીકળતી હવામાં રહેલા વાયુઓ ગ્લોબલ વોર્મિંગને પ્રોત્સાહન આપે છે.
ડેઈલી મેલના અહેવાલ મુજબ, એડિનબર્ગમાં યુકે સેન્ટર ફોર ઈકોલોજી એન્ડ હાઈડ્રોલોજીના વૈજ્ઞાનિકોએ લાંબા સંશોધન બાદ આ દાવો કર્યો છે. ટીમનું નેતૃત્વ કરી રહેલા ડૉ. નિકોલસ કોવાને જણાવ્યું હતું કે માનવીઓ જે શ્વાસ બહાર કાઢે છે તેમાં મિથેન (CH4) અને નાઈટ્રસ ઑક્સાઈડ (N2O)ની હાનિકારક માત્રા હોઈ શકે છે. આ બંને વાયુઓ ગ્લોબલ વોર્મિંગમાં ફાળો આપે છે. તેથી તેઓ પર્યાવરણ માટે પણ હાનિકારક છે. જો કે, રાહતની વાત એ છે કે માનવીઓમાંથી આવતા ઉત્સર્જન નજીવા છે અને તેનાથી વધુ નુકસાન થઈ શકતું નથી.
ઓક્સિજન હવામાંથી લોહીમાં જાય છે
ડો. કોવાને કહ્યું, શાળામાં અમને કહેવામાં આવ્યું હતું કે મનુષ્ય ઓક્સિજનમાં શ્વાસ લે છે અને કાર્બન ડાયોક્સાઇડ બહાર કાઢે છે. જ્યારે આપણે શ્વાસ લઈએ છીએ, ત્યારે હવા ફેફસામાં પ્રવેશે છે, અને તે હવામાંથી ઓક્સિજન લોહીમાં જાય છે, જ્યારે કાર્બન ડાયોક્સાઇડ (CO2), એક કચરો વાયુ લોહીમાંથી ફેફસામાં જાય છે. બાદમાં તે શ્વાસ સાથે બહાર આવે છે. છોડ સાથે, વિપરીત થાય છે. ઓક્સિજન બનાવવા માટે છોડ CO2 નો ઉપયોગ કરે છે. આ પ્રક્રિયા પ્રકાશસંશ્લેષણ તરીકે ઓળખાય છે.
છોડ મિથેન અને નાઈટ્રસ ઓક્સાઇડને શોષી શકતા નથી
જ્યારે માનવી શ્વાસ બહાર કાઢે છે ત્યારે તે CO2 નું ઉત્સર્જન કરે છે, પરંતુ નવા સંશોધનો દર્શાવે છે કે શ્વાસ સાથે નીકળતા મિથેન અને નાઈટ્રસ ઓક્સાઈડ હાનિકારક છે. બંને શક્તિશાળી ગ્રીનહાઉસ વાયુઓ છે. છોડ શ્વાસમાંથી ઉત્સર્જિત CO2 શોષી લે છે, પરંતુ મિથેન અને નાઈટ્રસ ઓક્સાઇડને શોષવામાં અસમર્થ છે. કારણ કે આ વાયુઓનો ઉપયોગ પ્રકાશસંશ્લેષણમાં થતો નથી. ટીમે બ્રિટનમાં 104 લોકોના શ્વાસની તપાસ કરી હતી. આ લોકોને 5 સેકન્ડ સુધી શ્વાસ રોકી રાખવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ તેમના શ્વાસ સીલબંધ પ્લાસ્ટિક બેગમાં એકત્રિત કરવામાં આવ્યા હતા. દરેક વ્યક્તિના શ્વાસમાં નાઈટ્રસ ઓક્સાઈડ અને મિથેન હાજર હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું. જો કે, તેની ટકાવારી માત્ર 0.05 અને 0.1 છે. પરંતુ જો તેની માત્રા વધે તો સમસ્યા આવી શકે છે.
