આ વખતે દેશના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં તાપમાન સામાન્ય કરતા વધુ રહેશે તેવી હવામાન વિભાગની આગાહીને ધ્યાનમાં રાખીને કેન્દ્ર સરકાર અત્યારથી જ સક્રિય થઈ ગઈ છે. ઉનાળા દરમિયાન લોકોને વીજળીનો અવિરત પુરવઠો મળી રહે તે માટે સરકાર વિવિધ વ્યવસ્થાઓ કરી રહી છે. વીજળીની માંગમાં વધારાને ધ્યાનમાં રાખીને, સરકારે તમામ ગેસ આધારિત પાવર જનરેશન સ્ટેશનોને 1 મેથી 30 જૂન સુધી તેમના પ્લાન્ટ શરૂ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે.
ગેસ આધારિત પાવર જનરેટિંગ સ્ટેશનો (GBS) નો મોટો હિસ્સો હાલમાં મુખ્યત્વે વ્યાપારી હેતુઓ માટે ઉપયોગમાં લેવાતો નથી. ઊર્જા મંત્રાલયે એપ્રિલથી જૂન સુધીમાં મહત્તમ 260 ગીગાવોટની વીજ માંગનો અંદાજ મૂક્યો છે. ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં વીજળીની મહત્તમ માંગ 243 ગીગાવોટની સર્વકાલીન ઊંચી સપાટીએ પહોંચી હતી. GBS શરૂ કરવાનો નિર્ણય ઉનાળાની વીજ માંગને પહોંચી વળવા કેન્દ્રના પગલાંનો એક ભાગ છે.
મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, આ ઓર્ડર 1 મેથી 30 જૂન સુધી વીજ ઉત્પાદન અને સપ્લાય માટે માન્ય રહેશે. કેન્દ્રીય ઉર્જા પ્રધાન આર.કે. સિંહે આ સંદર્ભમાં ઘણી બેઠકો યોજી હતી અને ઉનાળાની ઋતુ દરમિયાન ઉચ્ચ માંગને પહોંચી વળવા વીજળીની પૂરતી ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.
વીજળીની માંગને પહોંચી વળવા માટે પણ આ પગલાં લેવામાં આવ્યા હતા
- પાવર પ્લાન્ટની આયોજિત જાળવણીને ચોમાસાની ઋતુમાં સ્થાનાંતરિત કરવી
- નવા ક્ષમતા વધારાને વેગ આપો
- થર્મલ પાવર પ્લાન્ટની આંશિક આઉટેજને ઓછી કરવી
- કેપ્ટિવ જનરેટીંગ સ્ટેશનો સાથે સરપ્લસ પાવરનો ઉપયોગ
- હાઇડ્રો પાવર જનરેશનને પીક અવર્સમાં શિફ્ટ કરવું
- કોલસાની ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવા તમામ હિતધારકો દ્વારા આગોતરૂ આયોજન
- ઊર્જા વિનિમય પર વેચાણ માટે વધારાની શક્તિ ઓફર કરે છે
15 ઓક્ટોબર સુધી કોલસા આધારિત પ્લાન્ટનું સંચાલન
સરકારે આયાતી કોલસા આધારિત પાવર પ્લાન્ટને પૂર્ણ ક્ષમતા પર ચલાવવાનો આદેશ 15 ઓક્ટોબર સુધી લંબાવ્યો છે. ટાટા અને અદાણી પાવર સહિત લગભગ 16 ગીગાવોટની ક્ષમતાવાળા પ્લાન્ટ ચલાવતી કંપનીઓને કામગીરી ચાલુ રાખવા સૂચના આપવામાં આવી છે. અગાઉ 30 જૂન સુધી ઓપરેશનની છૂટ હતી.
મહત્તમ વીજ ઉત્પાદન સુનિશ્ચિત કરવા સૂચનાઓ આપવામાં આવી છે
મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, મહત્તમ વીજ ઉત્પાદન સુનિશ્ચિત કરવા માટે, સરકારે તમામ ગેસ આધારિત જનરેટીંગ સ્ટેશનોને ઇલેક્ટ્રિસિટી એક્ટ, 2003ની કલમ 11 હેઠળ સૂચનાઓ જારી કરી છે. આ હેઠળ, જનરેટીંગ કંપની સરકારની સૂચનાઓ પર અસાધારણ સંજોગોમાં કોઈપણ જનરેટીંગ સ્ટેશનનું સંચાલન અને જાળવણી કરી શકે છે.
જારી કરાયેલ આદેશ આયાતી કોલસા આધારિત પાવર પ્લાન્ટ્સ માટે સમાન છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય આગામી મહિનાઓમાં ઉચ્ચ માંગના સમયગાળા દરમિયાન ગેસ-આધારિત જનરેટીંગ સ્ટેશનોમાંથી પાવરની ઉપલબ્ધતાને પહોંચી વળવાનો છે.
ગ્રીડ-ઈન્ડિયા જીબીએસને માહિતી આપશે
ગ્રીડ-ઈન્ડિયા ગેસ આધારિત જનરેટીંગ સ્ટેશનોને અગાઉથી જાણ કરશે કે ગેસ આધારિત પાવર કેટલા દિવસની જરૂર છે. વિતરણ લાઇસન્સધારકો સાથે પાવર પરચેઝ એગ્રીમેન્ટ (PPAs) ધરાવતા ગેસ આધારિત જનરેટીંગ સ્ટેશનો પ્રથમ PPA ધારકોને તેમની શક્તિ ઓફર કરશે. જો પૂરી પાડવામાં આવેલ વીજળી PPA ધારક દ્વારા ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી નથી, તો તે વીજળી બજારને ઓફર કરવામાં આવશે.
PPAમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવેલ ગેસ આધારિત જનરેટીંગ સ્ટેશનોએ પણ વીજળી બજારમાં તેમનું ઉત્પાદન પ્રદાન કરવું પડશે. આ નિર્દેશના અમલીકરણને સરળ બનાવવા માટે, સેન્ટ્રલ ઇલેક્ટ્રિસિટી ઓથોરિટીના અધ્યક્ષની અધ્યક્ષતામાં એક ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિની રચના કરવામાં આવી છે.
