Today Gujarati News (Desk)
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે અન્ય સંસ્થાઓની તુલનામાં પોલીસ દળમાં ભરતી માટે ઉમેદવારો પર ઉચ્ચ અને કડક ધોરણો લાગુ કરવા જોઈએ. જસ્ટિસ હિમા કોહલી અને જસ્ટિસ રાજેશ બિંદલની બેન્ચે તેના એક નિર્ણયમાં કહ્યું છે કે ફોજદારી કેસમાં અરજદારને નિર્દોષ છોડવાથી ઉમેદવારને ભરતી માટે આપમેળે હકદાર નથી મળતું.
ખંડપીઠે કહ્યું, કાયદા અમલીકરણ એજન્સીમાં નિમણૂક સાથે સંકળાયેલા કેસોમાં લાગુ થવાના ધોરણો નિયમિત ખાલી જગ્યા પર લાગુ થતા ધોરણો કરતાં વધુ કડક હોવા જોઈએ. વ્યક્તિએ એ હકીકત વિશે સભાન હોવું જોઈએ કે એકવાર આવા પદ પર નિમણૂક થયા પછી તેને સમાજમાં કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવાની, કાયદાનો અમલ કરવા, શસ્ત્રો અને દારૂગોળો સાથે વ્યવહાર કરવાની, શંકાસ્પદ ગુનેગારોને પકડવાની અને લોકોના જીવન અને સંપત્તિની સુરક્ષાની જવાબદારી સોંપવામાં આવે છે. મિલકતના રક્ષણ માટે જવાબદારી લાદવામાં આવશે. તેથી કાયદા અમલીકરણ એજન્સીમાં નિમણૂક મેળવવા માંગતા કોઈપણ વ્યક્તિ પર લાગુ સત્યતાના ધોરણો હંમેશા ઉચ્ચ અને વધુ સખત હોવા જોઈએ. કારણ કે ઉચ્ચ નૈતિક આચરણ એ તે પદ પર નિમણૂક માટે મૂળભૂત આવશ્યકતાઓમાંની એક છે. આ અવલોકન સાથે, સર્વોચ્ચ અદાલતે મધ્યપ્રદેશ હાઈકોર્ટની ડિવિઝન બેંચના નિર્ણયને બાજુ પર રાખ્યો અને ભૂપેન્દ્ર યાદવ (પ્રતિવાદી) દ્વારા દાખલ કરાયેલી રિટ પિટિશનને ફગાવી દેતા સિંગલ જજના આદેશને માન્ય રાખ્યો.
યોગ્યતાનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે કોઈ નિશ્ચિત નિયમ નથી.
બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે, ઉમેદવારની યોગ્યતાનું મૂલ્યાંકન કરવા માટેનું ધોરણ એમ્પ્લોયર દ્વારા પોસ્ટની પ્રકૃતિ, ફરજોની પ્રકૃતિ વગેરે સહિતના વિવિધ પરિબળોના આધારે માપવામાં આવે છે. જો કે, કોઈ નિશ્ચિત નિયમ બનાવી શકાય નહીં. બેન્ચે એમ પણ કહ્યું હતું કે એમ્પ્લોયર પાસે ઉમેદવાર દ્વારા કરવામાં આવેલી જાહેરાતથી ઉદ્ભવતા કોઈપણ ડિફોલ્ટને સસ્પેન્ડ અથવા માફ કરવાનો વિવેકબુદ્ધિ છે. આમ કરતી વખતે એમ્પ્લોયરે વિવેકબુદ્ધિનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. પોઝિશન જેટલી ઊંચી હશે, લાગુ પડતાં ધોરણો વધુ કડક હોવા જોઈએ.
ફોજદારી કેસમાં નિર્દોષ છૂટવાની અરજીમાં કોઈ યોગ્યતા નથી
ખંડપીઠે કહ્યું કે તે સ્પષ્ટ છે કે ચાર્જશીટ દાખલ થયા પછી, ભૂપિન્દર યાદવે ફરિયાદી સાથે સમાધાન કર્યું હતું. ફરિયાદીએ કેસને ટેકો આપ્યો ન હતો અને સાક્ષીઓ પ્રતિકૂળ થઈ ગયા હતા તે હકીકતને કારણે ટ્રાયલ કોર્ટ દ્વારા પ્રતિવાદીને નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. ખંડપીઠે કહ્યું કે, આવા સંજોગોમાં પ્રતિવાદીની અરજી કે તેને ફોજદારી કેસમાં નિર્દોષ છોડવામાં આવ્યો છે તેની કોઈ યોગ્યતા નથી.
સરકારે સમજદારીભર્યો નિર્ણય લીધો
બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે રાજ્ય સરકારે પ્રતિવાદી સંબંધિત તમામ સંબંધિત પરિબળોને ધ્યાનમાં લીધા પછી તેના વિવેકબુદ્ધિનો ઉપયોગ કર્યો છે. સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું છે કે પ્રતિવાદીના સંબંધમાં રાજ્ય સરકાર દ્વારા લેવામાં આવેલા નિર્ણયમાં કોઈ દ્વેષ અથવા મનસ્વીતાનો આરોપ નથી અને હાઈકોર્ટે તેમાં દખલ કરવી જોઈતી હતી. રાજ્ય સરકારની હાઈકોર્ટની ડિવિઝન બેંચના નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો હતો. ડિવિઝન બેન્ચે અરજદારને ભરતી માટે અયોગ્ય જાહેર કરતા સિંગલ બેન્ચના નિર્ણયને બાજુ પર રાખ્યો હતો.
મામલો શું છે
મધ્યપ્રદેશ પોલીસમાં કોન્સ્ટેબલ તરીકે ભરતી થયેલા અરજદાર ભૂપેન્દ્રને સગીર છોકરીની ગરિમાનું અપમાન કરવા સંબંધિત IPC અને POCSO ની વિવિધ જોગવાઈઓ સંબંધિત કેસમાં નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યો હોવા છતાં તે અયોગ્ય જણાયો હતો. ફોજદારી કેસમાં પીડિત અને અન્ય ફરિયાદી સાક્ષીઓ પ્રતિકૂળ બન્યા અને બંને પક્ષો વચ્ચે સમાધાન થયું, જેના પરિણામે આરોપીઓને નિર્દોષ છોડવામાં આવ્યા.