Today Gujarati News (Desk)
ગયા વર્ષે ભારતનો રશિયા સાથે 37 બિલિયન ડોલરનો વેપાર સરપ્લસ હતો, જે ચીન અને તુર્કી પછી ત્રીજા નંબરે છે.
યુક્રેન યુદ્ધ બાદ અમેરિકા સહિત ઘણા પશ્ચિમી દેશોએ રશિયા પર વિવિધ આર્થિક પ્રતિબંધો લગાવ્યા હતા. આ પ્રતિબંધોની ભારત પર પણ નોંધપાત્ર અસર પડી છે. ભારતમાં રશિયન હથિયારોની ડિલિવરી અટકી. ભારત તેના મોટાભાગના લશ્કરી શસ્ત્રો અને હાર્ડવેર રશિયા પાસેથી ખરીદે છે. પરંતુ અમેરિકી પ્રતિબંધો બાદ ભારત રશિયા પાસેથી સૈન્ય સામાન ખરીદવા સક્ષમ નથી. આ સમગ્ર મામલાના મૂળમાં પેમેન્ટ સિસ્ટમ છે.
ગયા વર્ષે ભારતે રશિયા પાસેથી 200 મિલિયન ડોલરના શસ્ત્રો ખરીદ્યા હતા. આ બાબતથી વાકેફ અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે રશિયાએ હજુ સુધી $10 બિલિયનના સ્પેરપાર્ટ્સ આપ્યા નથી. આ સાથે બે S-400 મિસાઈલ ડિફેન્સ પણ અટકી ગયા છે. તેમણે કહ્યું કે અમેરિકાના પ્રતિબંધોને કારણે આ પ્રકારની સમસ્યાઓ થઈ રહી છે.
ભારત અમેરિકી ડોલર આપી શકતું નથી
ભારત આજથી નહીં પરંતુ દાયકાઓથી રશિયા પાસેથી મોટા પાયે હથિયારો ખરીદી રહ્યું છે. અધિકારીઓએ કહ્યું કે રશિયા રૂપિયામાં પેમેન્ટ લેવા માંગતું નથી અને ભારત યુએસ ડોલર આપવા સક્ષમ નથી. આ જ કારણ છે કે ભારતમાં રશિયન હથિયારોનું વેચાણ અટકી ગયું છે. બંને દેશો હથિયારોની ખરીદી અને વેચાણ માટે અન્ય કોઈ રસ્તો શોધી શકે છે.
યુરો અને દિરહામનો ઉપયોગ કરી શકાય છે
તેમણે કહ્યું કે ભારતે રશિયાને શસ્ત્રોના વેચાણથી મળેલા નાણાંનો ઉપયોગ ભારતીય દેવા અને મૂડી બજારોમાં રોકાણ કરવા માટે કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. જેથી જમા કરાવવા રૂ. પરંતુ રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનને ભારત સરકારનો આ પ્રસ્તાવ પસંદ ન આવ્યો. અધિકારીએ કહ્યું કે યુરો અને દિરહામનો ઉપયોગ કરવાનો એક ઉપાય હોઈ શકે છે કારણ કે ભારત રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદવા માટે આ કરન્સીનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
ચુકવણીની સમસ્યા ગંભીર સમસ્યા છે
તમને જણાવી દઈએ કે હથિયારો માટે પેમેન્ટનો મુદ્દો ગંભીર સમસ્યા બની ગયો છે. આ મુદ્દો NSA અજીત ડોભાલે તેમની મોસ્કો મુલાકાત દરમિયાન ઉઠાવ્યો હતો. તે જ સમયે, રશિયાના ડેપ્યુટી પીએમ અને વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર વચ્ચે પણ આ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થઈ હતી. આ દરમિયાન બંને નેતાઓએ આ મુદ્દાને વહેલી તકે ઉકેલવાની વાત કરી હતી.
આ હથિયારોને સ્પેરપાર્ટની જરૂર પડે છે
ભારત હાલમાં 250 રશિયન નિર્મિત Su-30 MKi ફાઈટર જેટ, સાત કિલો-ક્લાસ સબમરીન અને 1,200 થી વધુ રશિયન નિર્મિત T-90 ટેન્કનું સંચાલન કરે છે. તે બધા એક દાયકાથી વધુ સમયથી કાર્યરત છે અને સ્પેરપાર્ટ્સની જરૂર છે. પાંચમાંથી ત્રણ S-400 મિસાઈલ ડિફેન્સ સિસ્ટમ પહેલાથી જ ડિલિવર થઈ ચૂકી છે.
